Μια νέα γαλλική μελέτη φέρνει στο προσκήνιο τον αυξημένο κίνδυνο έκθεσης σε φυτοφάρμακα για τους κατοίκους που ζουν κοντά σε αμπελώνες, αναδεικνύοντας ανησυχίες που αγγίζουν και τον δυναμικά αναπτυσσόμενο τομέα του οινοτουρισμού.
Η έρευνα PestiRiv, που δημοσιεύθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου από τις γαλλικές υγειονομικές αρχές ANSES και Santé publique France, αποτελεί τη μεγαλύτερη εθνική έρευνα που έχει διεξαχθεί στη χώρα για το ζήτημα.
Συμμετείχαν 2.000 ενήλικες και 750 παιδιά σε 265 περιοχές, σε έξι αμπελουργικές ζώνες της Γαλλίας. Τα αποτελέσματα ήταν σαφή: όσοι κατοικούν σε απόσταση μικρότερη των 500 μέτρων από αμπέλια παρουσίασαν σημαντικά υψηλότερα ίχνη φυτοφαρμάκων στον οργανισμό τους, με τα παιδιά 3 έως 6 ετών να εμφανίζουν τα υψηλότερα επίπεδα κατά τις περιόδους ψεκασμού.
Οι πιο ευάλωτοι: τα παιδιά
Η μελέτη δεν εξέτασε άμεσα επιπτώσεις στην υγεία, ωστόσο έδειξε έντονη εποχικότητα στην απορρόφηση φυτοφαρμάκων. Τα βιολογικά δείγματα (κυρίως ούρων) επιβεβαίωσαν ότι η «υπερέκθεση» αυξάνεται σημαντικά όταν οι ψεκασμοί είναι σε εξέλιξη. Τα παιδιά αναδείχθηκαν ως η πλέον ευάλωτη ομάδα, λόγω της φυσιολογίας τους αλλά και της αυξημένης παραμονής τους σε εξωτερικούς χώρους.
Ο οινοτουρισμός στο μικροσκόπιο
Η Γαλλία είναι κορυφαίος οινοτουριστικός προορισμός, με περιοχές όπως το Μπορντό, η Καμπανία, η Βουργουνδία, η Αλσατία και η κοιλάδα του Λίγηρα να προσελκύουν εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο. Η μελέτη αφορά κυρίως τους μόνιμους κατοίκους, αλλά οι συνέπειες αγγίζουν και τον τουρισμό.
Για τους ταξιδιώτες, οι βραχυχρόνιες επισκέψεις σε αμπελώνες δεν συνδέονται με σοβαρούς κινδύνους. Παρ’ όλα αυτά, η συζήτηση για τη βιωσιμότητα στην αμπελουργία ενισχύεται. Ήδη πολλές επιχειρήσεις προωθούν πρακτικές βιολογικής ή βιοδυναμικής καλλιέργειας, παρουσιάζοντάς τις ως μέρος της εμπειρίας στις γευσιγνωσίες και τις ξεναγήσεις τους.
Οι οικολογικές πιστοποιήσεις, όπως το «Haute Valeur Environnementale» (HVE) ή τα ευρωπαϊκά βιολογικά σήματα, αποκτούν ιδιαίτερη βαρύτητα στο marketing, καθώς οι επισκέπτες – ιδιαίτερα από τη Βόρεια Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική – δείχνουν προτίμηση σε «καθαρές» και υπεύθυνες εμπειρίες.
Περιβάλλον, πολιτική και τουρισμός
Η δημοσίευση της PestiRiv έρχεται σε μια περίοδο έντονων συζητήσεων για τη χρήση φυτοφαρμάκων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στη Γαλλία, τα «buffer zones» – οι αποστάσεις
ασφαλείας ανάμεσα σε καλλιέργειες και κατοικημένες περιοχές – αποτελούν πεδίο αντιπαράθεσης. Η επιβεβαίωση ότι οι κάτοικοι κοντά στους αμπελώνες εκτίθενται περισσότερο αναμένεται να ενισχύσει τα αιτήματα για αυστηρότερους κανονισμούς.
Για τον τουριστικό τομέα, το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: οι αμπελουργικές περιοχές που θα επενδύσουν σε πρακτικές με μειωμένη ή μηδενική χρήση φυτοφαρμάκων θα έχουν ισχυρό πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών τους. Ο οινοτουρισμός δεν είναι πια μόνο γεύση και πολιτισμός, αλλά και βιώσιμη εμπειρία.
Προοπτικές
Η PestiRiv αποτελεί ορόσημο στη μελέτη της έκθεσης σε φυτοφάρμακα στη Γαλλία. Αν και δεν κατέγραψε άμεσα προβλήματα υγείας, ανοίγει τον δρόμο για πολιτικές αλλαγές και για μια νέα εποχή στον τρόπο που τα οινοπαραγωγικά κέντρα επικοινωνούν με τις τοπικές κοινωνίες και τους επισκέπτες.
Το στοίχημα πλέον για τον οινοτουρισμό είναι διπλό: να συνεχίσει να προσελκύει ταξιδιώτες από όλο τον κόσμο και ταυτόχρονα να εγγυάται ότι το ποτήρι κρασί που προσφέρει στηρίζεται σε μια υπεύθυνη και βιώσιμη αμπελουργία.
