Η Ιταλία ετοιμάζεται για ένα καλοκαίρι-ορόσημο, καθώς οι προβλέψεις δείχνουν 27 εκατομμύρια διεθνείς αφίξεις μόνο για την περίοδο Ιουνίου – Σεπτεμβρίου 2025, σε μια έκρηξη τουριστικής ζήτησης που συνοδεύεται από εντεινόμενους φόβους για υπερτουρισμό.
Μέχρι τις αρχές Ιουνίου, τα ιταλικά αεροδρόμια είχαν ήδη καταγράψει πάνω από 10,6 εκατομμύρια αφίξεις, ενώ οι συνολικές δαπάνες των επισκεπτών αναμένεται να ξεπεράσουν τα 10 δισ. ευρώ. Η αύξηση αποδίδεται στη συσσωρευμένη επιθυμία για ταξίδια μετά την πανδημία, στη βελτιωμένη συνδεσιμότητα, στις ανταγωνιστικές συναλλαγματικές ισοτιμίες και σε σημαντικά γεγονότα, όπως οι επετειακές εκδηλώσεις στο Βατικανό.
Η άλλη όψη της επιτυχίας
Πίσω όμως από τα εντυπωσιακά νούμερα κρύβεται έντονη κοινωνική ένταση. Περιοχές όπως η Βενετία, η λίμνη Κόμο και τα χωριά των Τσινκουε Τέρρε εκπέμπουν σήμα κινδύνου. Στη Βενετία, οι ημερήσιοι επισκέπτες φτάνουν έως και 85.000, την ώρα που οι μόνιμοι κάτοικοι δεν ξεπερνούν τις 50.000. Το φαινόμενο αποτυπώνεται σε αυξημένα ενοίκια, υπερκορεσμό στις υποδομές και διαβρωμένη τοπική ταυτότητα.
Ως απάντηση, οι αρχές εφαρμόζουν καθημερινό τέλος εισόδου 5–10 ευρώ, περιορίζουν τις προσεγγίσεις κρουαζιερόπλοιων και θέτουν ανώτατα όρια σε βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb. Αντίστοιχες δράσεις αναλαμβάνουν η Φλωρεντία, το Κόμο και τα Τσινκουε Τέρρε, ενώ επενδύσεις σε σιδηροδρομικά δίκτυα αποσκοπούν στη διάχυση των επισκεπτών σε λιγότερο προβεβλημένες περιοχές.
Κοινωνική αντίδραση και ακτιβισμός
Η πίεση του τουρισμού πυροδοτεί έντονες αντιδράσεις. Στη Βενετία, διαδηλώσεις κατοίκων στοχεύουν κατά της τουριστικοποίησης, με αιτήματα για μείωση των ημερήσιων αφίξεων και περιορισμό των τουριστικών χρήσεων στα ακίνητα. Στα Τσινκουε Τέρρε, η συνεχής ροή τουριστών στους περιπατητικούς δρόμους οδήγησε σε πιλοτική εφαρμογή ποσοστώσεων.
Η πρόκληση της βιωσιμότητας
Το ιταλικό κράτος αναγνωρίζει ότι η επιτυχία δεν μπορεί να βασίζεται μόνο σε νούμερα, αλλά πρέπει να συνδυάζεται με διατήρηση της κοινωνικής συνοχής, της πολιτιστικής κληρονομιάς και του φυσικού περιβάλλοντος. Νέες στρατηγικές περιλαμβάνουν δυναμική τιμολόγηση για εξισορρόπηση της ζήτησης, προώθηση του αγροτουρισμού, και επενδύσεις σε ψηφιακά εργαλεία διαχείρισης ροών.
Η Ιταλία επιχειρεί να μετατρέψει την τουριστική πρόκληση σε ευκαιρία: να αποτελέσει διεθνές πρότυπο υπεύθυνου τουρισμού, διατηρώντας τον οικονομικό της δυναμισμό, χωρίς να θυσιάσει την αυθεντικότητά της. Το καλοκαίρι του 2025 θα είναι, ίσως, το μεγάλο τεστ.
