Η πανδημία έχει πλήξει ανεπανόρθωτα τα αεροπορικά ταξίδια, εξαλείφοντας δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας και αμέτρητα δισεκατομμύρια έσοδα, ενώ οι περισσότεροι στόλοι βρέθηκαν προσγειωμένοι επί μακρόν, με αποτέλεσμα άλλοτε κραταιοί κολοσσοί να καταρρεύσουν.

Για την εμπορική αεροπορία, οι τελευταίες δύο δεκαετίες ήταν μια περίοδος υπερδραστηριότητας. Το 1998, πούλησαν συνολικά 1,46 δισ εισιτήρια. Μέχρι το 2019, ο αριθμός εκτοξεύτηκε στα 4,54 δισ εισιτήρια. Το 2020 τα δεδομένα ανατράπηκαν δραματικά.

Στις αρχές Μαρτίου, η Διεθνής Ένωση Αεροπορικών Μεταφορών (IΑΤΑ) δημοσίευσε δύο πιθανά σενάρια. Το πιο ακραίο προέβλεπε παγκόσμια απώλεια εσόδων ύψους 113 δισ δολάρια. Ενώ,  μέχρι τα μέσα Απριλίου, περίπου 14.400 επιβατικά αεροσκάφη σε όλο τον κόσμο, δηλάδή το 65% του παγκόσμιου στόλου, είχαν παρκάρει στα υπόστεγα, σύμφωνα με την εταιρεία αεροπορικών ερευνών Cirium.

Εταιρείες που βρέθηκαν στο χείλος της χρεοκοπίας, ή που κατέρρευσαν πλήρως, σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι ηχηρά brand όπως αυτό της Virgin Australia, της Virgin Atlantic, της Flybe στο Ηνωμένο Βασίλειο, της South African Airways, της LATAM και της Avianca στη Νότια Αμερική, της Compass και της Trans States στις ΗΠΑ.

Αμερικανοί εμπειρογνώμονες της αεροπορικής βιομηχανίας, αποκάλυψαν -μετά από έρευνα που πραγματοποίησαν- ότι την τελευταία φορά που οι ΗΠΑ μετρούσε λιγότερους από 100.000 επιβάτες ημερησίως, ήταν το 1954.

Η Emirates προκειμένου να αναστρέψει τον φόβο των πελατών της και να τους δελεάσει να επιστρέψουν στις καμπίνες της, “διαφήμισε” ότι είναι έτοιμη να αναλάβει τα έξοδα κηδείας σε περίπτωση θανάτου επιβάτη από τον ιό που αποδεδειγμένα τον “κόλλησε” σε κάποια από τις πτήσεις της, προσδιορίζοντας μάλιστα τα έξοδα στα 1.765 δολάρια.

Μέχρι τον Ιούνιο, η IΑΤΑ προέβλεπε ότι έσοδα των αεροπορικών εταιρειών θα μειώνονταν κατά 419 δισ δολάρια το 2020, ακριβώς στο ήμισυ αυτών που κέρδισαν οι αεροπορικές κατά το 2019.

Αυτοί οι αριθμοί είναι ελάχιστα αξιόπιστοι, ακόμη και για τους βετεράνους της βιομηχανίας. Ο Boet Kreiken, ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος του ολλανδικού αερομεταφορέα KLM, αναφέρθηκε σε μια συνάντηση στελεχών κατά το ξέσπασμα της πανδημίας, στα γραφεία της KLM στο Άμστερνταμ. Στελέχη της εταιρείας του προσκόμισαν τα τελευταία στοιχεία για μελλοντικές κρατήσεις και τις δυσοίωνες προβλέψεις για το επόμενο καλοκαίρι.

«Έχω δει κάποιες κρίσεις στην εποχή μου» παραδέχτηκε κι έγινε διευκρινιστικότερος «τον πόλεμο στο Ιράκ, το χτύπημα των Δίδυμων Πύργων, τον επίσης θανατηφόρο ιό Sars, την έκρηξη του ηφαιστείου της Ισλανδίας«.
»Αυτό που συμβαίνει τώρα, είναι κάτι άλλο. Κοίταξα το διάγραμμα (των προβλέψεων) και προσπάθησα τόσο πολύ να σκεφτώ τις συνέπειες… που οι υπόλοιποι έπρεπε να μου φωνάξουν για να με επαναφέρουν στη συνάντηση!», δήλωσε ο σντιπρόεδρος της KLM.

Η KLM αποκαλείται η παλαιότερη εμπορική αεροπορική εταιρεία στον κόσμο. Για την ακρίβεια είναι η παλαιότερη αεροπορική εταιρεία που εξακολουθεί να λειτουργεί με το αρχικό της όνομα. Τον περασμένο Οκτώβριο, η KLM έγινε 100 χρόνων. Ο Διευθύνων Σύμβουλος, Pieter Elbers, είχε εκμυστηρευτεί ότι το περιθώριο κέρδους της KLM, το πλέον κερδοφόρο έτος του 2014, ήταν ένα ισχνό 2%.

«Από αυτό το ποσοστό κέρδους», επισήμανε ο Boet Kreiken, «πήγαμε στο 8% πέρυσι, οπότε υπήρξε μια πραγματικά θετική, αισιόδοξη ατμόσφαιρα. Μέχρι τον Δεκέμβριο του 2019 όμως, γιατί μετά άρχισαν οι “ψίθυροι” για το νέο ιό» σχολίασε χαρακτηριστικά.

Θεωρώντας ότι η Κίνα θα περιόριζε σύντομα την ασθένεια, η KLM (όπως και οι περισσότερες εταιρείες) μείωσαν τη συχνότητα των πτήσεων προς την Κίνα, ανακατανομώντας αυτά τα αεροπλάνα στις ΗΠΑ.

 

ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΥΓΙΕΙΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Η αλήθεια μπορεί να μεταφραστεί σε πραγματικούς αριθμούς και μεγέθη, τα οποία η ΙΑΤΑ περιγράφει λεπτομερώς τους τελευταίους μήνες. Και οι συνέπειες της υγιεινομικής κρίσης στους αερομεταφορείς μπορούν να εξίσου εύγλωττα να συνοψιστούν στην παρακάτω μακρά λίστα λουκέτων.

  • Στις 11 Φεβρουαρίου η Air Italy ανακοίνωσε τη λήξη των δραστηριότητων της.
  • Στις 12 Φεβρουαρίου η τουρκική AtlasGlobal κατέρρευσε
  •  Στις 5 Μαρτίου, η βρετανική Flybe, ήδη προβληματική, μπήκε σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης
  • Στις 24 Μαρτίου η εταιρεία τσάρτερ Miami Air International έκανε αίτηση ένταξής της στον αμερικανικό πτωχευτικό κώδικα και στις 8 Μαϊου σταμάτησε όλες τις δραστηριότητες.
  • Στις 17 Μαρτίου η αδελφή εταιρεία της Compass Airlines, η Τrans States Airlines, ανακοίνωσε ότι σταματά της δραστηριότητες από την πρώτη Απριλίου του 2020.
  • Στις 5 Απριλίου κατέρρευσε και η ιταλική Ernest Airlines.
  • Η Compass Airlines ακολουθεί στην “έξοδο” την Trans Estate και σταματά οριστικά όλες τις δραστηριότητες
  • Τον ίδιο μήνα η CityJet  κατέθεσε αίτηση χρεοκοπίας
  • Η Virgin Australia περιέκοψε 8.000 από τις 10.000 θέσεις εργασίας και μόλις τον μήνα Σεπτέμβριο του 2020 οι διαχειριστές της την παραχώρησαν στην αμερικανική Bain Capital.
  • Τον Απρίλιο του 2020 η German Airways κατέθεσε αίτημα προστασίας από τους πιστωτές της βάζοντας στο τραπέζι σχέδιο αναδιάρθρωσης εξαιτίας της ακύρωσης του συμβολαίου με την Eurowings για το σύνολο του στόλου των Bombardier DHC-8-400.
  • Στις 11 Μαΐου η δεύτερη μεγαλύτερη αεροπορική της Λατινικής Αμερικής, η Avianca, προχώρησε σε ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων της θυγατρικής της Avianca στο Peru.
  • Στις 4 Αυγούστου η Virgin Atlantic υπέβαλε αίτηση για προστασία έναντι των πιστωτών της στις ΗΠΑ.
  • Και μόλις λίγες μέρες πριν, τέλη Σεπτεμβρίου του 2020, σταμάτησε τις δραστηριότητές της εξαιτίας της χαμηλής ζήτησης και η AirAsia Japan.

 

ΣΩΘΗΚΑΝ ΜΕ “ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΗΡΑ”

Υπήρξαν βεβαίως και οι αεροπορικές εταιρείες που βρέθηκαν στο παραπέντε της χρεοκοπίας αλλά γλίτωσαν, κυρίως μέσω κρατικών ενισχύσεων, αν και παραμένει άγνωστο για πόσο.
Το μέγεθος της διάσωσης της Air France έφτασε τα 7 δισ ευρώ. Το ποσό των 15 δισ ευρώ ήταν το συνολικό πακέτο διάσωσης από τη γαλλική κυβέρνηση, που μοιράστηκε σε διάφορες εταιρείες.
Ευρωπαϊκοί “γίγαντες των αιθέρων” όπως η Lufthansa, η KLM και η Alitalia εξασφάλισαν επίσης κρατική στήριξη πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ με τη συναίνεση της ΕΕ.

Ενώ, πληθαίνουν οι εταιρείες που προβαίνουν σε κάθετη μείωση προσωπικού ή ζητούν προτρέπουν για εθελούσιες εξόδους ή και άδειες άνευ αποδοχών για έως και διάστημα έξι μηνών μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο.

ΓΕΜΙΣΑΝ ΑΣΦΥΚΤΙΚΑ ΤΑ ΠΑΡΚΙΝΓΚ

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της εταιρείας Cirium στο τέλος Απριλίου 17.000 επιβατηγά αεροσκάφη, όλων των τύπων ήταν καθηλωμένα στο έδαφος Πρόκειται για περίπου το 64% του συνόλου των αεροσκαφών, που αν αναλογιστεί κανείς το κόστος των συμβολαίων που πρέπει να συναφθούν για την στάθμευσή τους, αντιλαμβάνεται κανείς τον “πονοκέφαλο” που δημιουργεί στους αερομεταφορείς αυτή η εξέλιξη.
Για ένα συμβόλαιο 13 μηνών για στάθμευση ενός Boeing 777, το ποσό κυμαίνεται στα 300.000 δολάρια.
Στις ΗΠΑ οι πιο γνωστοί χώροι βρίσκονται στην αεροπορική βάση Μόνθαν καθώς και στην Μαράνα στο Τάσκον και στο Βίκτορβιλ στην Καλιφόρνια.
Στη Γερμανία έχει δημιουργηθεί ένας χώρος στο αεροδρόμιο της Φρανκφούρτης.
Στην Ευρώπη χρησιμοποιήθηκαν το αεροδρόμιο της Τερουέλ και της Λούρδης στα Πυρηναία.
H British Airways παρκάρει τον στόλο της στην κεντρική Γαλλία, ενώ η Ελβετία χρησιμοποιεί ένα τμήμα του στρατιωτικού αεροδρομίου της στο Ντίμπεντορφ κοντά στο αεροδρόμιο της Ζυρίχης και κάποια από τα αεροσκάφη της τα έχει μεταφέρει στο Αμάν της Ιορδανίας.