Ο υπερτουρισμός εξελίσσεται σε ένα από τα πιο καυτά ζητήματα για δεκάδες προορισμούς ανά τον κόσμο, με τις τοπικές κοινωνίες να ενώνουν τη φωνή τους απέναντι στις πιέσεις που δέχονται.
Μετά τη Βαρκελώνη, τη Βενετία, τα Κανάρια Νησιά, τη Μαγιόρκα, το Μεξικό Σίτι και το Χάλστατ της Αυστρίας, στο επίκεντρο των αντιδράσεων βρέθηκε το Άμστερνταμ, όπου οι κάτοικοι αποφάσισαν να προχωρήσουν ακόμη και σε νομικές ενέργειες.
Το Άμστερνταμ στα δικαστήρια για τα τουριστικά όρια
Η ολλανδική πρωτεύουσα είχε δεσμευτεί ότι θα περιορίσει τις διανυκτερεύσεις των τουριστών στα 20 εκατομμύρια ετησίως. Ωστόσο, το 2023 καταγράφηκαν σχεδόν 23 εκατομμύρια, με τις προβλέψεις να μιλούν για 28 εκατομμύρια έως το 2027. Οι κάτοικοι κατηγορούν τον Δήμο ότι δεν τήρησε τις δεσμεύσεις του και, με τη στήριξη της πρωτοβουλίας “Amsterdam Has a Choice”, κατέθεσαν αγωγή κατά του Δημοτικού Συμβουλίου.
Η πρωτοβουλία, που χρηματοδοτείται από τους ίδιους τους κατοίκους, ζητά από το δικαστήριο να εφαρμοστεί αυστηρά το πλαφόν στις διανυκτερεύσεις, ώστε να διαφυλαχθεί η ισορροπία ανάμεσα στην τοπική ζωή και τη μαζική τουριστική ροή.
Η καθημερινότητα των κατοίκων σε κρίση
Συνοικίες όπως το De Wallen και η ιστορική Red Light District έχουν πλέον μετατραπεί σε «τουριστικά θεματικά πάρκα». Οι κάτοικοι καταγγέλλουν εκτόξευση των ενοικίων, αντικατάσταση των παραδοσιακών καταστημάτων από τουριστικά μαγαζιά και συνεχή συνωστισμό. Ένας στους πέντε κατοίκους δηλώνει ότι αποφεύγει πλέον το ιστορικό κέντρο, το οποίο έχει χάσει την αυθεντικότητά του.
Παράλληλα, τα μέτρα του Δήμου –όπως η επιβολή του υψηλότερου φόρου διανυκτέρευσης στην Ευρώπη (12,5%), το «πάγωμα» των νέων ξενοδοχείων και οι περιορισμοί στις κρουαζιέρες– θεωρούνται ανεπαρκή.
Η Ευρώπη «βράζει»
Η οργή όμως δεν περιορίζεται στο Άμστερνταμ. Στη Βαρκελώνη, οι κάτοικοι φτάνουν στο σημείο να ψεκάζουν με νεροπίστολα τους τουρίστες, διαμαρτυρόμενοι για την υπερσυγκέντρωση επισκεπτών και την άνοδο των τιμών κατοικίας. Στα Κανάρια Νησιά, το σύνθημα «Canaries Have a Limit» συνοδεύει κινητοποιήσεις για την προστασία των τοπικών πόρων, ενώ στη Μαγιόρκα και τη Βενετία οι κάτοικοι ζητούν σκληρότερους περιορισμούς στις κρουαζιέρες και στις βραχυχρόνιες μισθώσεις.
Στο Μεξικό Σίτι, οι γειτονιές Roma και Condesa έχουν γίνει κέντρο γκεντριφικέισον, με τους κατοίκους να εκτοπίζονται λόγω εκτόξευσης των ενοικίων, ενώ στο αυστριακό Χάλστατ, οι Αρχές επιβάλουν χρονικούς περιορισμούς στις αφίξεις λεωφορείων για να προστατεύσουν το «πιο φωτογραφημένο χωριό του κόσμου».
Ένα παγκόσμιο κίνημα για ισορροπία
Όλο και περισσότερες κοινωνίες ανά τον κόσμο ενώνουν τις δυνάμεις τους ζητώντας βιώσιμες λύσεις. Ο υπερτουρισμός απειλεί την ποιότητα ζωής, την πολιτιστική κληρονομιά και το περιβάλλον, μετατρέποντας πόλεις και χωριά σε τουριστικά «σκηνικά».
Η μάχη που ξεκίνησε από μεμονωμένες κινητοποιήσεις εξελίσσεται πλέον σε ένα διεθνές κίνημα, το οποίο πιέζει κυβερνήσεις και τοπικές Αρχές να βρουν τη χρυσή τομή: να διατηρήσουν τα οφέλη του τουρισμού, χωρίς όμως να θυσιάσουν την ταυτότητα και τη βιωσιμότητα των κοινωνιών τους.
