του Χάρη Ντιγριντάκη
Στην κρυφή γοητεία της Μπουρζουαζίας η θεά Νέμεσις δεν έχει ρόλο.
Η άγονη αναζήτηση ουσιαστικών λύσεων για τη βελτίωση της φέρουσας ικανότητας των προορισμών της Σαντορίνης και κυρίως της Μυκόνου, δεν αποτελεί τη μόνο αιτία για την απομείωση των αφίξεων στους εν λόγω προορισμούς.
Στην ίδια κατεύθυνση τα εκκωφαντικά τιμολόγια προσφοράς υπηρεσιών είναι γνωστά εδώ και πολλά έτη.
Μήπως όμως το προσφερόμενο προϊόν δεν είναι Value For Money ; Μήπως οι πανάκριβα κοστολογημένες υπηρεσίες «πνίγουν» ταυτόχρονα τον τουρίστα που επιλέγει να πληρώσει χιλιάδες ευρώ, όταν δεν μπορεί να κυκλοφορήσει στη Σαντορίνη, εξ αιτίας του ταξιδιώτη κρουαζιέρας, που ζήτημα είναι αν αφήνει 40-50 ευρώ στον προορισμό (100 ευρώ λένε οι εταιρείες κρουαζιέρας ότι δαπανά ανά προορισμό ο πελάτης τους, 23 ευρώ αναφέρει ο δήμος του Μπέργκεν σε έρευνα του).
Η ανυπαρξία προβολής -ειδικά της έμμεσης- των προορισμών της Μυκόνου και της Σαντορίνης είναι εμφανής εδώ και έτη. Οι επιχειρηματίες έχουν εκπαιδευθεί στο να εισπράττουν δίχως να βάζουν το χέρι στην τσέπη, οι δημοτικές αρχές είναι σχεδόν ανύπαρκτες στο κομμάτι της προβολής στο εξωτερικό, οι τουρίστες έπαψαν να δίνουν ώθηση στο λεγόμενο word of mouth αφού δεν περνάνε καλά.
Άλλωστε ο γογγυσμός που άγγιξε χιλιάδες τουρίστες πριν από 2 έτη με την ανεπάρκεια των συστημάτων αποχέτευσης της Μυκόνου δεν ξεχνιέται εύκολα, ενώ ειδικά φέτος δεν βοηθά ούτε ο καιρός. Κοινός τόπος είναι ότι οι προορισμοί είναι μοναδικοί, οι επενδύσεις που έχουν γίνει ξεχωρίζουν στην παγκόσμια κονίστρα φιλοξενίας και ουδείς δύναται να ισχυριστεί ότι η Ειμαρμένη τους εκδικείται για τις λάθος συμπεριφορές ορισμένων.
Όπως και να έχει την αίγλη τους ως κορυφαίοι ελληνικοί τουριστικοί προορισμοί φαίνεται ότι χάνουν φέτος το καλοκαίρι η Μύκονος και η Σαντορίνη, καθώς, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, τα δύο κυκλαδίτικα νησιά υστερούν τόσο ως προς τις αφίξεις σε σχέση με πέρυσι, όσο και ως προς την προσφορά αεροπορικών θέσεων, εν αντιθέσει με άλλους προορισμούς του Νοτίου Αιγαίου που κινούνται με πέμπτη ταχύτητα.
Η κίνηση
Μέχρι στιγμής, με βάση τις πληροφορίες, η κίνηση στους δύο premium προορισμούς της Ελλάδας διαμορφώνεται σε επίπεδα σαφώς χαμηλότερα των προσδοκιών. Καταλυτικό ρόλο στην εικόνα όπως αυτή έχει διαμορφωθεί μέχρι στιγμής διαδραματίζει η τιμολογιακή πολιτική που ακολουθείται, με τις υψηλές σε σχέση με τον ανταγωνισμό από αντίστοιχους προορισμούς στη Μεσόγειο τιμές που καθιστούν τους δύο προορισμούς «απαγορευτικούς» για τον μέσο Ευρωπαίο πολίτη, ο οποίος εστιάζει το ενδιαφέρον του σε φθηνότερα νησιά.
Στο υψηλό κόστος προστίθεται και το γεγονός ότι οι δύο προορισμοί πλέον δεν θεωρούνται value for money, κάτι που στρέφει τους ταξιδιώτες σε εναλλακτικούς προορισμούς του εξωτερικού αντίστοιχου χαρακτήρα ιδιαίτερα σε μία χρονική περίοδο που ο πληθωρισμός έχει περιορίσει το διαθέσιμο εισόδημα των δυνάμει τουριστών.
Δεν είναι λίγοι, πλέον, ακόμη και οι «ποιοτικοί» τουρίστες που κατευθύνονται σε άλλους προορισμούς πιο οικονομικούς, με δεδομένο ότι το κριτήριο του value for money αποτελεί μια στρατηγική βάσει της οποίας επιλέγουν πλέον να αγοράζουν ταξιδιωτική εμπειρία και οι πιο ευκατάστατοι τουρίστες.
Συμπληρωματικά στο ζήτημα των τιμών και της αναντιστοιχίας με τις προσφερόμενες υπηρεσίες λειτουργεί και η έλλειψη εργαζομένων, δεδομένου ότι αυτό επηρεάζει το επίπεδο εξυπηρέτησης των καταλυμάτων.
Πολλώ δε μάλλον όταν πρόκειται για top προορισμούς, στους οποίους η αναλογία εργαζομένων ανά επισκέπτη είναι μεγαλύτερη.
Στην κατεύθυνση αυτή, μάλιστα, δεν είναι λίγες και οι μονάδες εποχικού χαρακτήρα που προτίμησαν να μεταθέσουν χρονικά την έναρξη της λειτουργίας τους προκειμένου να βρουν το κατάλληλο προσωπικό με στόχο να διατηρήσουν το ίδιο, υψηλό επίπεδο παρεχόμενων υπηρεσιών.
Στις βασικές αιτίες που έχουν οδηγήσει στην «αποδυνάμωση» του τουριστικού προφίλ των δύο νησιών πέραν των τιμών και της πολιτικής που ακολουθείται είναι οι καιρικές συνθήκες, οι οποίες, όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, έχουν επηρεάσει τις κρατήσεις της τελευταίας στιγμής. Παράλληλα, όπως εκτιμάται, η απουσία προβολής και προώθησης των δύο προορισμών στο εξωτερικό έχει συμβάλει στην υποτονικότητα που χαρακτηρίζει φέτος την τουριστική κίνηση στα δύο κυκλαδίτικα νησιά, με τους ταξιδιώτες να επιλέγουν εναλλακτικούς προορισμούς της λεκάνης της Μεσογείου.
Στην ίδια κατεύθυνση, επιβαρυντικά λειτουργεί και το θέμα της αντοχής των προορισμών πρώτης γραμμής κατά τη διάρκεια της υψηλής σεζόν, με τη φέρουσα ικανότητα και την ανεπάρκεια των υποδομών να αναδεικνύουν κάθε χρόνο τα προβλήματα που «κρύβονται» στα νησιά και ζημιώνουν την εικόνα τους διεθνώς. Μάλιστα, όπως τονίζουν επιχειρηματίες του κλάδου, ενδεχομένως σημαντικό ρόλο στη μείωση της τουριστικής κίνησης στη Μύκονο να παίζουν και οι εικόνες με τις μπουλντόζες να κατεδαφίζουν αυθαίρετα σε σημεία κατατεθέν του νησιού, όπως η παραλία της Ψαρρούς, που κάθε χρόνο επισκέπτονται χιλιάδες ταξιδιώτες.
Την ίδια στιγμή, πάντως, σταθερά «ψηφίζουν» Μύκονο και Σαντορίνη οι Ισραηλινοί ταξιδιώτες, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια κατακλύζουν τα δύο κυκλαδίτικα νησιά, εν αντιθέσει με τους τουρίστες της ΛΟΑΤ+ κοινότητας που αναζητούν εναλλακτικούς προορισμούς, όπως η Ανάφη.
Τι δείχνουν τα στοιχεία
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της Fraport Greece, οι δύο premium τουριστικοί προορισμοί της χώρας δεν κατάφεραν να ξεπεράσουν τον Μάιο τα περσινά επίπεδα. Συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά τη Μύκονο, καταγράφηκε μείωση 8,3% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2022, με τη διεθνή κίνηση να υστερεί σε ποσοστό 17,5% και την εσωτερική αγορά να σημειώνει αύξηση 5,2% συγκριτικά με πέρυσι. Υστέρηση παρατηρείται για τον νησί των ανέμων και σε ό,τι αφορά την επιβατική κίνηση σε σχέση με το 2019.
Συγκεκριμένα, η επιβατική κίνηση τον τελευταίο μήνα της άνοιξης σημείωσε πτώση 11,6% συγκριτικά με τα προ πανδημίας νούμερα, με τη διεθνή κίνηση να υπολείπεται κατά 22,6% και την κίνηση εσωτερικού να βρίσκεται στο συν 5,7% σε σχέση με το 2019.
Στον αντίποδα τον Μάιο άνοδο κατά 11,7% κατέγραψε η επιβατική κίνηση στη Σαντορίνη. Πιο αναλυτικά, η κίνηση εσωτερικού σημείωσε άνοδο 30,4% σε σχέση με τον περσινό Μάιο και η κίνηση εξωτερικού βρέθηκε στο μείον 3,2% πάντα συγκριτικά με τον αντίστοιχο περσινό μήνα. Ως προς τη σύγκριση με το 2019, η Σαντορίνη κινήθηκε ανοδικά, με αύξηση 17,5% τον φετινό Μάιο. Τόσο η κίνηση εσωτερικού, όσο και η κίνηση από το εξωτερικό κατέγραψαν άνοδο κατά 10,7% και 25,7% αντίστοιχα.
Ενδεικτικά είναι και τα στοιχεία του α’ πενταμήνου, βάσει των οποίων η επιβατική κίνηση στη Μύκονο κατέγραψε πτώση 5,7% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα, με την κίνηση εσωτερικού να βρίσκεται στο 10,4% και τη διεθνή κίνηση να υπολείπεται κατά 20,4% συγκριτικά με το 2022. Σε ό,τι αφορά τη Σαντορίνη, μπορεί το κυκλαδίτικο νησί να κατέγραψε συνολικά άνοδο σε ποσοστό 16,6% σε σχέση με το 2022, ωστόσο το διάστημα Ιανουαρίου – Μαΐου η διεθνής κίνηση σημείωσε πτώση 3,7% συγκριτικά με το περσινό πεντάμηνο, με την κίνηση εσωτερικού να βρίσκεται στο συν 33,9%.
Την ίδια στιγμή, σε ό,τι αφορά τις αεροπορικές θέσεις που έχουν προγραμματιστεί μέχρι σήμερα, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Air Data Tracker, του ψηφιακού κόμβου του INSETE για την ανάλυση δεδομένων εισερχόμενων διεθνών πτήσεων, αυτές για το διάστημα Μαρτίου – Οκτωβρίου ανέρχονται σε σχεδόν 25 εκατ. (24.995.179), καταγράφοντας άνοδο 4,4% σε σχέση με το 2022, με το 53,7% των αεροπορικών θέσεων να είναι διαθέσιμες το τρίμηνο Ιουλίου – Σεπτεμβρίου. Και μπορεί για την πλειονότητα των προορισμών να καταγράφεται άνοδος, ωστόσο, μείωση προσφοράς και μάλιστα σε διψήφιο ποσοστό διαπιστώνεται στους δύο premium προορισμοί της χώρας, τη Μύκονο και τη Σαντορίνη.
Συγκεκριμένα, οι δύο ακριβότεροι προορισμοί της χώρας, αν και φιγουράρουν σταθερά τα τελευταία χρόνια, στη λίστα με τα top νησιά για τους ξένους ταξιδιώτες, σημειώνουν μειωμένη προσφορά εισερχόμενων αεροπορικών θέσεων τη θερινή σεζόν του 2023 σε ποσοστό 18,5% και 17,4% αντίστοιχα. Στη Σαντορίνη οι διαθέσιμες αεροπορικές θέσεις φέτος αγγίζουν τις 872.000, ενώ στο νησί των ανέμων ο αντίστοιχος αριθμός διαμορφώνεται σε 696.000.
