Της Ρούλας Κωνσταντοπούλου
Με το βλέμμα στραμμένο στην επανεκκίνηση του τουρισμού πολλές ευρωπαϊκές πόλεις παλεύουν παράλληλα να περιοριστεί ένα φαινόμενο που τους έχει δημιουργήσει τα περισσότερα προβλήματα τα τελευταία χρόνια.
Ο λόγος για τις βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις, μέσα από διαδικτυακές πλατφόρμες όπως η Airbnb. Πολλές Ευρωπαϊκές πόλεις πριν από την πανδημία ασφυκτιούσαν από το overtourism.
Αν και το ταξιδιωτικό αποτύπωμα φαίνεται πως ενδιαφέρει ιδιαίτερα τους τουρίστες μετά την πανδημία, σύμφωνα με έρευνα της Virtuoso οι πόλεις προετοιμάζονται ώστε να αποφευχθούν φαινόμενα του παρελθόντος.
Ο υπερτουρισμός -που τροφοδοτείται από τις βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις- εξακολουθεί να είναι μείζον θέμα για την Ευρώπη. Τα εγχώρια ταξίδια αυξήθηκαν εν’ μέσω COVID-19, όπως αποκαλύπτουν στοιχεία της GlobalData.
Με τη σταδιακή χαλάρωση των περιορισμών, πολλές ευρωπαϊκές πόλεις αναζητούν στρατηγικές διαχείρισης.
Οι ξενοδόχοι δεν είναι οι μόνοι χαμένοι
Πολλοί τουρίστες συχνά καταφεύγουν σε βραχυπρόθεσμα καταλύματα. Είτε γιατί μπορεί να είναι φθηνότερα. Είτε γιατί επιλέγουν διαφορετικές εμπειρίες από αυτές των ξενοδοχείων.
Οι χαμένοι αυτής της αύξησης της δημοτικότητας των βραχυπρόθεσμων ενοικιάσεων είναι κυρίως οι ξενοδόχοι. Αλλά τα ξενοδοχεία δεν είναι οι μόνοι χαμένοι.
Σε πολλές πόλεις, η αύξηση των βραχυπρόθεσμων ενοικιάσεων οδήγησε σε έλλειψη στέγης για κατοίκους. Παράλληλα εκτόξευσε στα ύψη την τιμή των ακινήτων, με αδικαιολόγητο τρόπο.
Ευρωπαϊκές πόλεις σε ρύθμιση
Για αυτόν τον λόγο, οι ευρωπαϊκές πόλεις προσπαθούν να ρυθμίσουν τις βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις.
Πρόσφατα, το Παρίσι ενέκρινε νέο κανονισμό. Αυτός αφορά τον έλεγχο της καθιέρωσης ενός ανώτατου ορίου διαμερισμάτων για βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις σε ορισμένους δρόμους ή γειτονιές που υποφέρουν από overtourism.
Αυτοί οι κανόνες ζητήθηκαν από διάφορες οργανώσεις πόλεων και συλλόγους. Οι κάτοικοι αντέδρασαν στο γεγονός ότι ορισμένες γειτονιές της πόλης έμοιαζαν με «κοιτώνες» για τουρίστες.
Οι ιταλικές πόλεις εξετάζουν επίσης παρόμοια μέτρα. Τον περασμένο Μάρτιο, οι δήμαρχοι της Φλωρεντίας και της Βενετίας παρουσίασαν στην κυβέρνηση ένα «Δεκάλογο προτάσεων για την επανέναρξη».
Πέρα από μέτρα για την ενθάρρυνση του τουρισμού και την υποστήριξη των ξενοδόχων, περιλαμβάνει κανόνες για τη ρύθμιση σχετικά με τέτοιου είδους ενοικιάσεις.
Μεταξύ των προτάσεων, είναι και η δέσμευση ότι κάθε ιδιοκτήτης δεν μπορεί να ενοικιάσει περισσότερες από δύο μονάδες ακινήτων εντός του ίδιου δημοτικού χώρου.
Επιπλέον, η μέγιστη περίοδος ενοικίασης πρέπει να είναι 90 ημέρες το χρόνο.
Σύμφωνα με τις αρχές της Βενετίας και της Φλωρεντίας, σε κάθε περίπτωση, το φαινόμενο χρειάζεται «μια σαφή και πιο καθορισμένη εθνική νομοθεσία». Η οποία όμως προς το παρόν δεν υπάρχει.
Βαρκελώνη, Άμστερνταμ και Λισαβόνα αναζητούν λύσεις
Ένα άλλο παράδειγμα είναι η Βαρκελώνη. Στην πόλη βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις για την οριστική έγκριση σχεδίου. Σύμφωνα με αυτό μόνο οι ιδιοκτήτες σπιτιών θα επιτρέπεται να ενοικιάσουν δωμάτια για περίοδο άνω των 30 ημερών.
Οι αρχές του Άμστερνταμ, από την άλλη πλευρά, σκέφτονται ποιες λύσεις πρέπει να υιοθετηθούν μετά από δικαστήριο που έκρινε παράνομη την απαγόρευση ενοικίασης σπιτιών για μικρό χρονικό διάστημα στο ιστορικό κέντρο της πόλης. Αυτή η απαγόρευση εισήχθη τον προηγούμενο χρόνο για διάφορους λόγους. Συμπεριλαμβανομένου και του περιορισμού της ενόχλησης στους ντόπιους.
Για να προσπαθήσει να επιλύσει το ζήτημα πιο μακροπρόθεσμα ο δήμαρχος της Λισαβόνας Φερνάντο Μεντίνα, πρότεινε ένα πρόγραμμα που εμπλέκει άμεσα την τοπική αυτοδιοίκηση. Αυτό εγγυάται ακόμη ένα εισόδημα στους ιδιοκτήτες σπιτιών.
Το πρόγραμμα προβλέπει ότι η τοπική αυτοδιοίκηση ενοικιάζει σπίτια, καταβάλλοντας έως και 1000 ευρώ το μήνα στους ιδιοκτήτες. Και στη συνέχεια τα εκχωρεί σε κατοίκους που τα χρειάζονται.
Σύμφωνα με το πρόγραμμα που ξεκίνησε το 2019, ο δήμος έπρεπε να έχει διαχειριστεί συνολικά χίλια σπίτια. Αλλά μόνο 284 αιτήσεις έφτασαν το 2020.
Το Undertourism η πιο κοινή τακτική μάρκετινγκ
Το undertourism είναι πλέον η πιο κοινή τακτική μάρκετινγκ που χρησιμοποιείται από προορισμούς.
«Έλα εδώ, γιατί δεν είμαστε τόσο πολυσύχναστοι όσο οι γείτονες», λένε.
Σε συνδυασμό με τη μετάβαση σε λιγότερο γνωστούς προορισμούς, θα ανανεωθεί το ενδιαφέρον για αυθεντικές και συναρπαστικές εμπειρίες, οδηγώντας τη ζήτηση για εξειδικευμένες αγορές.
COVID-19 και προκλήσεις
H πανδημία COVID-19 δίνει στον ταξιδιωτικό κλάδο την ευκαιρία να σχεδιάσει και να σκεφτεί τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις πιο προσεκτικά.
Οι τάσεις δείχνουν ότι οι ταξιδιώτες με χρήματα θέλουν μικρότερα γκρουπ ή ιδιωτικές εκδρομές. Αλλά αυτού του είδους τα ταξίδια μόνο η ελίτ μπορεί να αντέξει.
Η πρόκληση πλέον είναι να γίνει αντιληπτή η αξία που αποδίδουν οι τουρίστες στο σύνολο τους και όχι να μετρά την επιτυχία του αριθμού των επισκεπτών.
Εστιάζοντας στην προσέλκυση τουρισμού υψηλότερης ποιότητας. Αυτών που ενδιαφέρονται περισσότερο για την τοπική κουλτούρα και την αειφορία, ενισχύοντας παράλληλα τις τοπικές επιχειρήσεις και την εμπειρία των επισκεπτών.
Όλα συγκλίνουν πώς ο τουρισμός πρέπει να ανακατευθυνθεί προς ένα σύστημα που είναι βιώσιμο και ανθεκτικό. Και σίγουρα απέχει πολύ από το τρέχον μοντέλο λειτουργίας του.
Οι στρατηγικές ήρθε η ώρα να επανεξεταστούν. Περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη κρίση, η πανδημία ανέδειξε την αλληλεπίδραση μεταξύ τουρισμού, εύθραυστου περιβάλλοντος και κοινωνίας.
Αντιπροσωπεύει μια ευκαιρία για την επιτάχυνση της βιώσιμης κατανάλωσης και τη δημιουργία ενός καλύτερου μοντέλου τουρισμού. Με εστίαση στον ποιοτικό τουρισμό που ευθυγραμμίζεται περισσότερο με τις κοινότητες.
