της Σοφίας Γκιαούρη
Για την πορεία του τουριστικού κλάδου στα Χανιά, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ξενοδόχοι και τις στρατηγικές που ακολουθούν για να ενισχύσουν την επισκεψιμότητα και την ανάπτυξη του τουρισμού στην περιοχή, μιλά σε συνέντευξή του στο tourismtoday, ο Πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ν. Χανίων, κος Μανώλης Σταματάκης
Ποιος είναι ο κύριος στόχος της Ένωσης Ξενοδόχων Χανίων και πως συνεργάζεται με άλλους φορείς του τουριστικού κλάδου;
Τα τελευταία χρόνια και μέσα από συνέργειες με τοπικούς φορείς και όχι μόνο, καταφέραμε να τριπλασιαστεί ο αριθμός των επισκεπτών στο νομό μας.
Για τα επόμενα χρόνια, με τις συνεργασίες που έχουμε κάνει με άλλους φορείς όπως Marketing Greece, ΕΟΤ, Aegean, Eurobank, Fraport, Περιφέρεια Κρήτης, Εμπορικό Επιμελητήριο αλλά και συμφωνίες με αεροπορικές εταιρείες στοχεύουμε στην αριθμητική αύξηση μέσω της διεύρυνσης της τουριστικής περιόδου, αλλά και στην προσέλκυση επισκεπτών οι οποίοι, απολαμβάνοντας ένα βελτιωμένο από άποψη ποιότητας τουριστικό προϊόν θα είναι διατεθειμένοι να δαπανήσουν υψηλότερο ποσό για αυτό.
Ως εκ τούτου απώτερος σκοπός είναι η βελτίωση του οικονομικού αποτελέσματος για το σύνολο των επαγγελματιών του τουρισμού, όχι μόνο των ξενοδόχων αλλά και όλων όσοι εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα με αυτό.
Ποιες είναι οι κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ξενοδόχοι στα Χανιά τα τελευταία χρόνια;
Οι προκλήσεις είναι πολλές. Ο τουρισμός είναι ένα προϊόν ευάλωτο γι’ αυτό και απαιτείται να τις αναγνωρίσουμε ώστε να μπορούμε να τις αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά.
H αύξηση των τουριστικών κλινών τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα στη μετά covid εποχή, έχει δημιουργήσει σοβαρή έλλειψη προσωπικού. Η έλλειψη αυτή είναι πρωτίστως ποσοτική καθώς η ζήτηση υπερβαίνει την τοπική προσφορά, ενώ παράλληλα οι τιμές των ενοικίων που έχουν εκτοξευθεί αποτρέπουν την προσέλευση προσωπικού από άλλα μέρη. Εκτός αυτού υπάρχει δυσκολία στην εύρεση εξειδικευμένου προσωπικού (π.χ. μάγειρες, υπάλληλοι υποδοχής, διευθυντικά στελέχη) καθώς ο αριθμός των ατόμων που καταρτίζονται στις σχετικές σχολές δεν επαρκεί για τις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες του κλάδου.
Επίσης, η ανεξέλεγκτη αύξηση των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης, και η μέχρι πρότινος έλλειψη ύπαρξης κανόνων λειτουργίας αυτών δημιουργεί συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού στον ξενοδοχειακό κλάδο, ενώ εντείνει την έλλειψη προσωπικού κυρίως στον τομέα της καθαριότητας.
Η αύξηση των τελών και φόρων (π.χ. Τέλος ανθεκτικότητας στη κλιματική αλλαγή -αύξηση πάνω από 80%, Τέλη παρεπιδημούντων -αύξηση 50%, Δημοτικά τέλη -αύξηση σε ορισμένες περιπτώσεις 200%) που επιβαρύνουν τα ξενοδοχεία αποτελεί μία ακόμα μεγάλη πρόκληση. Οι αυξήσεις αυτές οφείλονται στο γεγονός ότι όλοι βλέπουν τα ξενοδοχεία ως μια παχιά αγελάδα παρά το ότι από την τουριστική δαπάνη που καταγράφεται αυξανόμενη κάθε χρόνο, μόλις το 1/3 καταλήγει στα ξενοδοχεία.
Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τον υψηλό ΦΠΑ και το αυξανόμενο ενεργειακό κόστος και κόστος πρώτων υλών δημιουργούν πρόβλημα ανταγωνιστικότητας σε σχέση με ανταγωνίστριες χώρες.
Επιπλέον, οι κατά καιρούς πτωχεύσεις tour operators αφήνουν εκκρεμότητες και προβλήματα στην τουριστική αγορά.
Τέλος, πολύ σημαντικό θέμα που αναφέρουν και οι ίδιοι οι επισκέπτες σε κατά καιρούς έρευνες είναι η έλλειψη ή η κακή ποιότητα των Δημοσίων Υποδομών (ιδιαίτερα του οδικού δικτύου).
Ποιες στρατηγικές προτείνει η Ένωση για την ενίσχυση του τουρισμού στην περιοχή και την διαφοροποίηση των προσφερόμενων υπηρεσιών;
Το μοντέλο «ήλιος και θάλασσα» για την περιοχή μας είναι και θα συνεχίσει να είναι το κυρίαρχο για τα επόμενα χρόνια.
Επιβάλλεται όμως να αυξήσουμε το επίπεδο των υπηρεσιών που ήδη προσφέρονται για να διευρύνουμε τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου αλλά και να ενισχύσουμε το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα, ώστε να μπορέσουμε να προσελκύσουμε όχι μόνο περισσότερους επισκέπτες αλλά και επισκέπτες με δυνατότητα υψηλότερης τουριστικής δαπάνης
Η διαφοροποίηση μπορεί να ενισχυθεί με το να εμπλουτίσουμε το πακέτο μας με μοναδικές εμπειρίες που σχετίζονται με τον τόπο μας όπως επισκέψεις σε οινοποιεία, τυροκομεία, ελαιουργεία και συσκευαστήρια ελαιολάδου.
Πολύ σημαντικό παράγοντα μπορεί να αποτελέσει η βελτίωση της σήμανσης σε μονοπάτια της ενδοχώρας και του ορεινού όγκου της περιοχής καθώς και η περαιτέρω ανάδειξη της πλούσιας μοναστηριακής υποδομής που έχει ο νομός μας. Υπάρχει ολοένα αυξανόμενο κοινό που αναζητά τέτοιου είδους εμπειρίες και μάλιστα όχι τους μήνες με αυξημένες θερμοκρασίες που είναι ήδη η υψηλή μας περίοδος.
Τους ίδιους μήνες μπορούμε να αυξήσουμε και την προσέλευση επισκεπτών οι οποίοι δυσανασχετούν με τις ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες των καλοκαιρινών μηνών.
Εκτός τουριστικής περιόδου, πολύ ενδιαφέρον κοινό για στόχευση αποτελούν επίσης οι digital nomads.
Τέλος, η κρητική διατροφή η οποία είναι παγκοσμίως γνωστή ως μεσογειακή διατροφή, ήδη αποτελεί δυνατό χαρτί του προορισμού μας, αλλά υπάρχει περιθώριο ενίσχυσης της συμβολής της εφόσον πετύχουμε την ευρύτερη χρήση ντόπιων υλικών σε σχέση με αντίστοιχα εισαγωγής.
Πώς βλέπετε την εξέλιξη του τουρισμού στη Κρήτη τα επόμενα 5-10 χρόνια; Ποιες είναι οι τάσεις που αναμένονται;
Η βελτίωση των υποδομών με την ολοκλήρωση των εργασιών στο Καστέλι και τη λειτουργία του νέου αεροδρομίου, η δημιουργία του ΒΟΑΚ και η συνεχής προσπάθεια προκειμένου να καταστεί η Κρήτη πράσινος και βιώσιμος προορισμός και να προωθηθεί ως τέτοιος στις διεθνείς αγορές θα συμβάλουν στο να δοθεί νέα ώθηση στον κλάδο.
Αναφορικά με την προώθηση της περιοχής ως πράσινο, βιώσιμο προορισμό, οι υποδομές διαχείρισης των απορριμάτων που διαθέτει ο νομός είναι από τις αρτιότερες σε όλη την ελληνική επικράτεια έχοντας επιτύχει πέραν του συνεχώς αυξανόμενου ποσοστού ανακύκλωσης απορριμάτων και την παραγωγή πιστοποιημένου εδαφοβελτιωτικού υλικού (compost). Πέραν της διαχείρισης στερεών αποβλήτων είναι γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος των κατοικημένων περιοχών καλύπτεται από βιολογικούς καθαρισμούς.
Πέραν των προαναφερόμενων προσπαθειών για τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών με στόχο την προσέλκυση περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένων αλλά και περισσότερο εύρωστων επισκεπτών από τις μέχρι σήμερα χώρες αφετηρίας των επισκεπτών μας πρέπει να λάβουμε υπόψη μας τις διεθνείς εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα σε αυτές.
Η εμπόλεμη κατάσταση στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή όπως και η ισχνή οικονομική ανάπτυξη των ευρωπαϊκών χωρών και ειδικότερα της Γερμανίας και της Γαλλίας επιτείνουν την ανάγκη της στροφής μας και προς άλλες αγορές- χώρες με πολύ μεγάλα πληθυσμιακά μεγέθη όπως η Κίνα και η Ινδία καθώς και της έντασης της προσπάθειάς μας για αύξηση των επισκεπτών από την Αμερικανική ήπειρο.
Ποιες είναι οι δυνατότητες που βλέπετε για τον εμπλουτισμό της τουριστικής εμπειρίας στα Χανιά (π.χ. νέες μορφές τουρισμού, βιώσιμες πρακτικές);
Η Περιφερειακή Ενότητα Χανίων με την ενδοχώρα που διαθέτει και την παράδοση στη φιλοξενία είναι ένας ιδανικός τόπος για την κάλυψη των απαιτήσεων της νέας τάσης για απόκτηση εμπειριών που επιζητούν οι επισκέπτες.
Στην περιοχή αυτή υπάρχουν δυνατότητες για περαιτέρω ανάπτυξη ποικίλων δραστηριοτήτων με πολύπλευρο χαρακτήρα, καλύπτοντας τόσο την ανάγκη ανάδειξης της κληρονομιάς του τόπου (αναπτύσσοντας περαιτέρω τις υποδομές παρατήρησης της φύσης, τις περιπατητικές, ορειβατικές και ποδηλατικές διαδρομές μέσω των οποίων θα αναδεικνύονται αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία πολιτιστικής, θρησκευτικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς) όσο και εμπλουτίζοντας την εμπειρία του επισκέπτη με στοιχεία γαστρονομίας και γευσιγνωσίας, εκμεταλλευόμενοι την πλούσια γαστρονομική μας παράδοση (παραδοσιακά καφενεία, τυροκομεία και οινοποιεία πλησίον των ορεινών μονοπατιών, τυποποιητήρια ελαιολάδου, μικρές μελισσοκομικές μονάδες και μικρές αγροτουριστικές επιχειρήσεις οι οποίες θα παρέχουν εμπειρίες-πχ καλλιέργεια βοτάνων, μύηση των επισκεπτών στην παραδοσιακή κρητική κουζίνα- μέσω βιωματικών δραστηριοτήτων που δε θα περιορίζονται σε χώρους καταλυμάτων παραδοσιακού τύπου). Οι πρακτικές αυτές μπορούν να συμβάλουν αποτελεσματικά τόσο στον εμπλουτισμό της τουριστικής εμπειρίας για τον επισκέπτη όσο και στην αποφυγή ερήμωσης της υπαίθρου.
Επιπλέον δυνατότητες ανάπτυξης παρουσιάζονται και στον τομέα της προώθησης των extreme sports στα Λευκά Όρη. Το ανάγλυφο της περιοχής και τα κλιματολογικά στοιχεία θα επέτρεπαν την ανάπτυξη υποδομών και υπηρεσιών για την προώθηση του ορειβατικού ski στα βουνά μας και κατ’επέκταση τη φιλοξενία αθλητικών εκδηλώσεων και τη δημιουργία πόλου έλξης επισκεπτών που επιθυμούν να γνωρίσουν το νομό μέσω εναλλακτικών δραστηριοτήτων.
Οφείλουμε να μην παραλείψουμε τη δυνατότητα προώθησης και ανάδειξης της πόλης των Χανίων ως προορισμό City Break. Η ολοκλήρωση των έργων υποδομής, η προώθηση της ευρυζωνικότητας δικτύου 5G και δωρεάν πρόσβασης Wi-Fi στον αστικό ιστό καθώς και η βελτίωση της βιώσιμης αστικής κινητικότητας αποτελούν παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν σε αυτή την κατεύθυνση ώστε μέσω της συνεργασίας με tour operators να μπορούν να δημιουργηθούν πακέτα City Break στις off-peak περιόδους.
Όλα αυτά τα στοιχεία θα ήταν χρήσιμο να αποτυπωθούν σε μία σύγχρονη και εύχρηστη ολοκληρωμένη ψηφιακή πύλης μέσω της οποίας ο επισκέπτης να ενημερώνεται για τις θεματικές που τον ενδιαφέρουν.
Πώς μπορείτε να εξασφαλίσετε ότι η τουριστική ανάπτυξη θα είναι βιώσιμη και θα ωφελήσει τόσο τους ξενοδόχους όσο και τις τοπικές κοινότητες;
Είναι γεγονός ότι η οικονομία που αναπτύσσεται γύρω από την τουριστική δραστηριότητα σε πολύ μεγάλο βαθμό διαχέεται στη τοπική οικονομία.
Η νέα τάση για απόκτηση εμπειριών των επισκεπτών μας συνεχώς αυξάνεται, ως εκ τούτου δίνει τη δυνατότητα σε περισσότερο κόσμο στην ενδοχώρα να απασχοληθεί εργασιακά σε δραστηριότητες που σχετίζονται με αυτήν, μέσω των δράσεων που αναφέρθηκαν προηγουμένως, βελτιώνοντας με αυτό το τρόπο τις τοπικές οικονομίες, διαχέοντας το οικονομικό όφελος που προκύπτει από την τουριστική δραστηριότητα και διατηρώντας την ύπαιθρο ζωντή.
