Σύνταξη: tourismtoday.gr
Η τουριστική βιομηχανία σε Ισπανία φαίνεται να χάνει την δυναμική της. Ο τουρισμός στον προορισμό στην Ευρώπη με τις ηλιόλουστες παραλίες και τις πολύβουες πόλεις, έχει συμβάλει στην τόνωση της οικονομίας της, παίζοντας σημαντικό ρόλο. Ωστόσο, καθώς η καλοκαιρινή ορμή υποχωρεί, μια πιο σοβαρή πραγματικότητα ανατέλλει.
Όπως αποκαλύπτει ανάλυση της Exceltur, το ΑΕΠ τουρισμού αυξήθηκε μόνο 2,8% την περίοδο αιχμής. Πρόκειται για μια αξιοσημείωτη πτώση από το 3,3% που αναμενόταν προηγουμένως.
Αυτό, υποδηλώνει ότι αυτή η επιβράδυνση μπορεί να σηματοδοτεί το τέλος της αδιαμφισβήτητης κυριαρχίας του τουρισμού ως οικονομικής δύναμης της Ισπανίας.
Από την άνθηση στο φρένο
Η καλοκαιρινή περίοδος, γνωστή για την προσέλκυση μεγάλου αριθμού επισκεπτών και τη δημιουργία σημαντικών εσόδων, δεν ανταποκρίθηκε στις υψηλές προσδοκίες που είχαν τεθεί από τα προηγούμενα τρίμηνα.
«Ελπίζαμε να δούμε συνέχεια στην ανοδική τάση», σχολίασε ο Oscar Perelli, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Exceltur.
Αντίθετα, ο τομέας σημείωσε υποαπόδοση 50%, οδηγώντας τον Oscar Perelli στο συμπέρασμα ότι ο ισπανικός τουρισμός «δεν θα συνεχίσει να αποτελεί την κύρια κινητήρια δύναμη της οικονομικής ανάπτυξης».
Πρόκειται για μια σημαντική μετατόπιση για έναν κλάδο που έχει υποστηρίξει σημαντικά την ανάκαμψη της Ισπανίας μετά την πανδημία, συνεισφέροντας πάνω από 12% στο ΑΕΠ της χώρας τα τελευταία χρόνια.
Οι φορείς εκφράζουν επίσης παρόμοιες ανησυχίες. Ενώ τα οικονομικά αποτελέσματα παρέμειναν θετικά -κυρίως λόγω των αυξήσεων των τιμών που αντιστάθμισαν τις επενδύσεις σε υποδομές- η αισιοδοξία των προηγούμενων καλοκαιριών ήταν λιγότερο εμφανής.
Τα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια και οι ταξιδιωτικοί πράκτορες ανέφεραν χαμηλότερα έσοδα, σε αντίθεση με τις ισχυρές ανάκαμψεις που σημειώθηκαν το 2022 και το 2023.
Αδύναμα πορτοφόλια στο εξωτερικό και στάσιμοι οι Ισπανοί
Η επιβράδυνση αποδόδεται κυρίως στην «οικονομική εξασθένηση» που επηρεάζει τις βασικές αγορές τουριστικών πηγών της Ισπανίας.
Ο πληθωρισμός αυξάνεται, το κόστος ενέργειας αυξάνεται και η καταναλωτική εμπιστοσύνη μειώνεται, με αποτέλεσμα οι Ευρωπαίοι να έχουν λιγότερα χρήματα διαθέσιμα για διακοπές.
Παρ’ όλα αυτά, οι διεθνείς επισκέπτες συνέβαλαν στη διατήρηση των επιπέδων εσόδων, παρόλο που η εγχώρια ζήτηση παρουσίασε μικρή αύξηση.
Οι Ισπανοί, αντιμετωπίζοντας το δικό τους αυξανόμενο κόστος, επέλεξαν τοπικές διακοπές ή απέφυγαν εντελώς τα ταξίδια, με αποτέλεσμα να μην υπάρξει άνοδος στις διανυκτερεύσεις εντός της χώρας τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Ανάμεικτη εικόνα σε εισροή ξένων επισκεπτών
Βασικές αγορές όπως η Γερμανία και η Γαλλία -οι οποίες αντιπροσωπεύουν σημαντικό μέρος του ισπανικού τουρισμού- παρουσίασαν μειώσεις.
- Οι διανυκτερεύσεις από Γερμανούς μειώθηκαν 4,4%, ενώ από Γάλλους είχαν πτώση 0,8%, πιθανώς επηρεασμένες από εναλλακτικούς προορισμούς.
- Αντίθετα, ορισμένες χώρες παρουσίασαν θετικές τάσεις. Οι ταξιδιώτες από το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν στο +3,3%, ποσοστό ενισχυμένο από προσιτά πακέτα στην Ανδαλουσία.
- Οι τουρίστες από την Ιρλανδία είχαν άνοδο σχεδόν 6%, με την Κόστα ντελ Σολ να είναι η top επιλογή τους.
- Από τη Πορτογαλία σημειώθηκε ισχυρή άνοδος 7%, με τουρίστες στην Εξτρεμαδούρα.
Αυτές οι διακυμάνσεις αναδεικνύουν ένα ευρύτερο ζήτημα. O τουριστικός τομέας της Ισπανίας, ο οποίος στο παρελθόν βασιζόταν σε λίγες αξιόπιστες αγορές, αντιμετωπίζει πλέον προκλήσεις όταν αυτές οι αγορές εξασθενούν.
Η περίπλοκη διεθνής γεωοικονομική κατάσταση
Η ανάλυση προβλέπει μια μέτρια ανάπτυξη 2% για το τέταρτο τρίμηνο, κυρίως λόγω της «περίπλοκης διεθνούς γεωοικονομικής κατάστασης».
Οι κλιμακούμενες παγκόσμιες εντάσεις -όπως αυτές στη Μέση Ανατολή και οι αβεβαιότητες γύρω από τις εκλογές των ΗΠΑ- μαζί με τα μέτρα λιτότητας σε μεγάλες αγορές όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία, επηρεάζουν τόσο τις οικογενειακές διακοπές όσο και τα επαγγελματικά ταξίδια.
Οι αερομεταφορείς αναφέρουν χαμηλότερες κρατήσεις και οι γραμμές κρουαζιέρας προσαρμόζουν τα δρομολόγια τους, ενώ οι ισπανικές εταιρείες μειώνουν τους προϋπολογισμούς εν αναμονή ενός λιγότερο κερδοφόρου χειμώνα.
Ποιοι ισπανικοί προορισμοί έχουν καλύτερες επιδόσεις
Ο οικονομικός αντίκτυπος δεν είναι ομοιόμορφος σε ολόκληρη την Ισπανία. Ενώ δημοφιλείς παράκτιες περιοχές όπως η Βαρκελώνη και τα Κανάρια Νησιά αντιμετωπίζουν μια πιο επιφυλακτική προοπτική, οι περιοχές της ενδοχώρας και του βόρειου τμήματος παρουσιάζουν καλύτερες επιδόσεις.
Η Κανταβρία, με την εντυπωσιακή ακτογραμμή της, η Καστίλλη-Λα Μάντσα, με τα ιστορικά της αξιοθέατα, η Χώρα των Βάσκων, γνωστή για την κουζίνα της και η Μαδρίτη επιδεικνύουν κάποια ανθεκτικότητα. Ο ενθουσιασμός γύρω από την ανθεκτική εγχώρια και ενδοευρωπαϊκή ζήτηση παραμένει ισχυρός.
Αυτές οι περιοχές, που εξαρτώνται κάπως λιγότερο από τους συνήθεις τουρίστες που προτιμούν τον ήλιο και την άμμο, στρέφονται προς έναν βιώσιμο και υψηλότερης ποιότητας τουρισμό -όπως τα οικολογικά καταλύματα αντί για τα εκτεταμένα θέρετρα- τοποθετώντας τον εαυτό τους σε θέση να αντισταθμίσουν την πιθανή μεγαλύτερη μείωση.
Kάλεσμα για διαφοροποίηση
Καθώς η Ισπανία εξετάζει αυτή την πιθανή μετατόπιση στον τουρισμό, οι επιπτώσεις εκτείνονται πολύ πέρα από τον τομέα της φιλοξενίας.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κλάδος απασχολεί σημαντικό μέρος του εργατικού δυναμικού και παράγει σημαντικά ετήσια έσοδα περίπου 200 δις ευρώ, οποιαδήποτε ύφεση θα μπορούσε να προκαλέσει ευρύτερες οικονομικές δυσκολίες.
Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυξημένη ανεργία σε περιοχές που εξαρτώνται από τον τουρισμό, να πιέσει τους περιφερειακούς οικονομικούς πόρους και να επηρεάσει αρνητικά τους συνδεδεμένους τομείς, όπως η γεωργία και οι επιχειρήσεις λιανικής.
Η Exceltur κάνει λόγο για επείγουσα διαφοροποίηση. Απαιτούνται προσπάθειες για την αύξηση του ενδιαφέροντος των επισκεπτών όλο το χρόνο, με επίκεντρο πολιτιστικές εκδηλώσεις, ταξίδια ευεξίας και φιλικές προς το περιβάλλον προσπάθειες.
Επίσης, πρέπει να δοθεί έμφαση σε επενδύσεις για την εκπαίδευση εργαζομένων και υποστήριξη πολιτικών σε ολόκληρη την ΕΕ για την προστασία από εξωτερικές προκλήσεις.
Αυτή τη στιγμή, ο ισπανικός τουρισμός παρουσιάζει μια μίξη συγκρατημένων επιτευγμάτων και μια αξιοσημείωτη προειδοποίηση. Ακόμη και οι σημαντικότεροι οικονομικοί παράγοντες μπορούν να υποστούν κόπωση.
Όπως επεσήμανε ο Oscar Perelli, η κατάσταση δεν τελειώνει, αλλά εξελίσσεται. Αυτή θα μπορούσε να είναι η ευκαιρία για τους ταξιδιώτες να αναζητήσουν προσφορές off season σε λιγότερο γνωστούς προορισμούς όπως το Μπιλμπάο ή το Τολέδο, πριν η γοητεία τους εκτιμηθεί.
Κοιτώντας μπροστά, αυτή η αλλαγή μπορεί να πυροδοτήσει μια ισχυρότερη, πιο βιώσιμη ανάπτυξη που θα χαρακτηρίζεται από την υπεροχή της αξίας έναντι του όγκου, οδηγώντας σε μια σταθερά ακμάζουσα οικονομία.
